close

√ 555 Paribasa Sunda dan Artinya Paling Lengkap

Paribasa Sunda & artinya dr awalan huruf M

  • Maléngpéng pakél ku munding, ngajul bulan ku asiwung = Ngajalankeun (mikarep) hiji perkara anu taya pihasileunana.
  • Mangpengkeun kuya ka leuwi = Nitah mulang ka lemburna atawa ka lemah caina. Artinya memerintahkan pindah ke kampung halamannya.
  • Mapatahan ngojay ka meri = mapatahan kanu bisa, artinya ngasih tahu ke ahlinya.
  • Mapatahan monyet naek = mapatahan kanu bisa, nu nyaho atawa nu jago. Artinya ngasih tahu ke ahlinya.
  • Mapay ka puhu leungeun = Mamawa ka kolot atawa ka guru, turtaning kolot atawa guru mah teu nyaho naon naon jeung euweuh patalina saeutik eutik acan. Artinya problem menjinjing -menenteng ke orangtua atau guru padahal mereka tak tahu urusannya.
  • Marebutkeun paisan kosong = Marebutkeun hiji kasus anu teu aya hasilna atawa mangpaatna. Artinya memperebutkan masalah yg tak ada hasilnya atau tak ada gunanya.
  • Maut nyéré ka congona = Keur ngora senang, tetapi ari ka kolotnakeun sukar. Artinya tatkala masih muda senang, sudah bau tanah sukar.
  • Melengkung bekas nyalahan = Ari keur ngora kénéh bageur namun kakolotnakeun jadi teu bageur. Artinya masih muda baik tapi sudah bau tanah sebaliknya.
  • Meuli teri meunang japuh = Kalawan teu disangka sangka meunang milik, darajat atawa kauntungan anu leuwih gede. Artinya mendapat laba besar yg tak disangka-sangka.
  • Meungpeun carang ku ayakan = Api-api teu nyaho, nyaho yen batur teh salah atawa migawé anu dihentikan ku Nagara, tapi teu kitu kieu kalahka api api teu nyaho. Artinya pura-pura tak tahu.
  • Meungpeung teugeu harianeun = Embung pisan tutulung ka batur nu keur susah atawa loba kabutuh. Artinya sama sekali tak mau menolong orang lain yg lagi sukar & membutuhkan bantuan.
  • Miceun batok meunang coét = Miceun nu goréng kulantaran hayang meunang anu alus, tetapi tungtungna meunang nu goréng deui baé. Artinya mencampakkan yg jelek dgn prospek dapat yg bagus, tetapi hasilnya malah dapaet yg jelek lagi.
  • Mindingan beungeut ku saweuy = Budi parangi marahmay ari haténa goréng. Budi alus keur mindingan haté nu goréng téa supaya ulah kaciri padahal batur arapaleun. Artinya perangai & tutur katanya bagus untuk menutupi hati yg buruk padahal orang lain sudah tahu kelakuannya.
  • Mipit teu amit ngala teu ménta = Nyokot boga batur. Artinya mengambil barang orang lain.
  • Mipir pasir mapay jungkrang = Nyorang tempat anu hararese disorangna. Artinya menempuh jalur/daerah yg sudah dilalui.
  • Miyuni hayam kabiri = Leutik burih babari sumerah éléh atawa lalaki nu babari sumerah ka awéwé. Artinya penakut praktis mengalah atau laki-laki menyerah ke perempuan.
  • Moal ceurik ménta eusi = Keun baé mawa wadah anu gedé ogé da lain hayang loba dibéréna. Artinya menjinjing wadah besar bukan ingin diberi banyak.
  • Moal néangan jurig teu kadeuleu = Arék nyekel/newak jelema nu aya baé, moal neangan jelema nu euweuh. Artinya tak akan mencari orang lain karena pelakunya sudah terperinci.
  • Mobok manggih gorowong = Meunang jalan pikeun ngalaksanakeun kahayang. Aya karena pikeun ngalaksanakeun kahayang anu henteu gampang pihasileun. Artinya ada jalan untuk melaksanakan harapan.
  • Monyét dibéré séséngkéd = Nu rék jahat rék dibéré parabot atau andal diberi alatnya. Artinya orang jahat dimodalin, atau ahli sesuatu diberi alatnya.
  • Monyét kapalingan jagong = Tukang maok kapalingan, tukang tipu katipu. Artinya penipu kena tipu.
  • Mopo méméh nanggung = Horéam atawa teu sanggup saméméh prak. Artinya malas atau menyerah sebelum melangkah/berbuat.
  • Mun teu ngakal moal ngakeul = Mun teu perjuangan moal pinanggih jeung rejeki pibekeleun hirup. Artinya kalau tak usaha tak akan mendapat penghasilan.
  • Mun teu ngarah moal ngarih = Lamun teu digawé niar kipayah tangtu moal beubeunangan. Artinya jikalau tak berupaya tak akan mendapat bekal untuk menyambung hidup.
  • Mun teu ngoprék, moal nyapék = Lamun teu digawé niar kipayah tangtu moal beubeunangan. Artinya kalau tak berupaya tak akan mendapat bekal penghasilan untuk menyambung hidup.
  • Muncang labuh ka puhu, kebo mulih pakandangan = Mulang ka lemburna sabada mang taun taun aya di pangumbaraan. Artinya mudik sesudah bertahun-tahun di perantauan.
  • Mupugkeun tai kanjut = Ngetrukeun pangaboga dina waktuna nyunatan atawa ngawinkeun anak anu dipikameumeut. Artinya mengeluarkan harta kekayaan yg disimpan tatkala hajatan sunatan/nikahan anak yg sangat dicinta.
  • Murag bulu bitis = Teu betah cicing di imah. Artinya tak betah di rumah.
  • Méré langgir kalieun = Méré hal anu aya pisusaheunana atawa pibahlaeunana. Artinya memberi sesuatu yg ada sulit atau bahayanya.

Paribasa Sunda & artinya dr awalan karakter N

  • Neukteuk curuk dina pingping atawa neukteuk curuk dina tuur = Nyaritakeun kagorengan dulur/babaturan sorangan. Artinya menceritakan kejelekan saudara/teman sendiri.
  • Neukteuk leukeur meulah jantung = Geus lain-lainna deui, geus euweuh hubungan nanaon jeung popotongan. Artinya sudah bukan siapa-siapa lagi, tak ada relevansinya lagi.
  • Neté tarajé, nincak hambalan = Kudu merenah, tartib ti handap ka luhur. Artinya mesti tertib, sedikit demi sedikit.
  • Nété semplék nincak semplak = Kieu salah kitu lain. Artinya serba salah, nyoba itu gagal nyoain ini rugi.
  • Nete akar ngeumbing jangkar = Lumampah ka daerah anu kacida rumpilna. Artinya menempuh jalur yg sulit.
  • Nepi ka pakotrék iteuk = Rumah tangga nepi ka kolot pisan. Artinya berumah tangga sampai bau tanah.
  • Nepakeun jurig pateuh = Namplokeun kagorengan sorangan ka batur supaya sorangan salamet. Artinya menumpahkan kejelekan sendiri pada orang lain supaya diri sendiri selamat.
  • Nepak cai malar cérét = Ngomongkeun jeung ngagogoreng batur supaya batur ragrag ngarana jeung kawentar kagorenganana. Artinya membicarakan keburukan orang lain supaya nama baiknya jauh & populer keburukannya.
  • Nangtung kariung ngadeg karageman = Ngariung rarageman ngabadamikeun hiji perkara. Artinya duduk bareng musyawarah memecahkan suatu kasus.
  • Nangkeup mawa eunyeuh = Mawa cilaka ka jelema anu dipentaan tulung jeung geus nulungan ka urang. Artinya mencelakakan orang yg sudah menolong.
  • Naheun bubu pahareup hareup = Dina pangabutuh silih injeuman duit Artinya saling meminjam uang.
  • Neukteuk mani anggeus, rokrok pondokeun peunggas harupateun = Heuras hatena teu sabar dina nyanghareupan rupa rupa kasusahan jeung babari luluasan. Artinya keras kepala tak sabar menghadapi kesusahan & nekat.
  • Neundeun piheuleut nunda picela = Neangan pilantaraneun supaya jadi goreng supaya temahna papisahan teu ngahiji deui. Artinya mencari jalan atau alasan supaya berantem & bercerai.
  • Ngabéjaan bulu tuur = Ngabejaan jalma nu geus nyahoeun. Artinya memberi tahu orang yg sudah tahu.
  • Ngadagoan kuah beukah = Ngadagoan pasésaan kadaharan. Ieu ngan wungkul ngeunaan tukang babantu di imah batur anu saenyana ayana tukang babantu téh henteu perlu. Artinya menunggu sisa masakan.
  • Ngadagoan uncal mabal = Ngadagoan jeung mikahayang kana rejeki namun sungkan ihtiar pikeun ngadatangkeun eta rejeki. Artinya menginginkan rejeki namun tak mau ikhiar mencarinya.
  • Ngadaweung ngabangbang areuy = Pohara nineungna kana jaman nu geus kasorang nepi ka matak waas pacampur jeung sedih. Artinya terkenang ke masa-masa kemudian hingga merasa haru/murung.
  • Ngadu angklung di pasar = Nguruskeun nu euweuh mangpaatna di hareupeun jalma loba. Artinya mengurusi masalah yg tak ada manfaatnya di paras lazim.
  • Ngadu ngadu rajawisuna = Mawakeun omongan si a ka si b jeung sabalikna, temahna si a jeung si b pasea. Artinya menyampaikan perkatan si A ke si B & sebaliknya jadinya mereka berkelahi.
  • Ngadék sacékna, nilas saplasna = Ngomong saayana teu dileuwihan atawa dikurangan. Artinya bicara apa adanya tak dilebihi & tak dikurangi.
  • Ngagandong kéjo sulit nyatu = Loba titaheun ngan hanjakal hese nitah, euweuh nu daekeun ari dititah teh. Artinya banyak orang yg bisa disuruh tetapi tak ada yg mau disuruh.
  • Ngagedag bari mulungan = Nanyakeun masalah anu can nyaho ka batur bari embung kanyahoan urang can nyaho, jadi api api geus nyaho baé. Artinya menanyakan sesuatu pada orang lain yg kita belum tahu tetapi tak ingin ketahuan belum tahu, jadi pura-pura tahu.
  • Ngagulkeun payung butut = Ngagulkeun luluhur/turunan sorangan. Artinya menyombongkan leluhur/keturunan sendiri.
  • Ngaléng bari néké = Jiga bageur tapi aya maksud goreng. Artinya sepertu merangkul tetapi memukul, seperti baik tetapi ada niat busuk.
  • Ngaliarkeun taleus ateul = Ngabeja bejakeun kagorengan batur. Artinya berbagi kejelekan orang lain.
  • Ngarawu ku siku = Sarakah; hayang ngalakukan pagawean namun teu itungan jeung kamampuh dirina. Artinya serakah, ingin melakukan sesuatu tapi tak memperhitungkan kemampuannya.
  • Ngarep-ngarep béntang ragrag = Ngarep-ngarep nu pamohalan bakal kasorang atawa kajadian. Artinya menanti/menginginkan sesuatu yg tak mungkin terjadi.
  • Ngarep-ngarep kalangkang heulang = Ngarep ngarep hiji kasus anu kacida banggana jeung hesena. Artinya menunggu sesuatu yg sungguh sulit diperoleh.
  • Ngawur kasintu, nyieuhkeun hayam = Ngaraeh jeung darehdeh ka deungeun, sabab hayang kapuji, namun teu nolih jeung nyapirakeun ka dulur atawa ka baraya sorangan. Artinya baik pada orang lain karena ingin dipuji namun membiarkan kerabat sendiri.
  • Ngeduk cikur kedah mihatur, nyokel jahe kedah micarek = Lamun nyokot hiji hal kudu saidin anu boga. Artinya kalau mengambil sesuatu harus seizin pemiliknya.
  • Ngeplek jawér, ngandar jangjang, miyuni hayam kabiri = Leutik burih, borangan, sieunan, kecing. Artinya penakut, tak memiliki nyali.
  • Ngeupeul ngahuapan manéh = Lungas-lengis pikawelas supaya batur welaseun, asiheun jeung nulungan ka diri urang. Artinya memelas supaya orang lain kasihan/ membantu.
  • Nginjing sila, béngkok sembah = Teu satia ka anu jadi pamingpin atawa dunungan. Artinya tak setia pada pemimpin atau atasan.
  • Ngukur ka kujur, nimbang ka awak = Ngaluarkeun duit pikeun kaperluan hirup kudu disaluyukeun jeung pangala. Artinya tau diri, mengeluarkan uang untuk keperluan hidup harus diadaptasi dgn penghasilan.
  • Ngukut kuda kuru, ari geus gedé sok nyépak = Ngukut bujang anu tadina pohara balangsakna, namun ari geus mulia ngalawan ka nu jadi dunungan. Artinya memelihara pembantu yg susah tetapi kalau sudah berhasil melawan.
  • Ngusap birit bari indit = Ngaleos indit teu pamit kanu aya ku lantaran ambek nyedek atawa era parada. Artinya pergi tanpa pamit karena marah atau malu.
  • Nimu luang tina burang = Nambahan luang atawa pangarti wak­tu keur pinanggih jeung kacilakaan atawa sanksi. Artinya bertambah ilmu pengetahuan saat mengalami kecelakaan atau hukuman.
  • Nincak parahu dua = Ngadunungan ka duaan atawa boga dua pausahaan. Artinya punya dua atasan atau dua perusahaan.
  • Ninggang kana kekecrekna = Keur mah goreng rupana, goreng laris lampahna deuih. Artinya jelek rupa burup pula kelakuannya.
  • Nini nini dikeningan, awéwé randa dihiasan = Ngamahalkeun barang naon bae anu geus ruksak. Artinya menaikan harga yg sudah bekas/rusak.
  • Noong ka kolong = Leutik hate, leutik pangharepan. Artinya kecil hati atau kecil kesempatan .
  • Nu asih dipulang sengit, nu haat dipulang moha = Nu nyaah jeung loba jasana dibales ku kanyerian atawa kagorengan. Artinya orang yg baik & berjasa malah dibalas dgn kejelekan, sama dgn peribahasa air susu dibalas dgn air tuba.
  • Nu borok dirorojok nu titeuleum disimbeuhan = Nu keur nyeri ditambah kanyerina, nu keur sulit ditambah kasusahanana. Artinya orang yg sedang sukar malah ditambahin dgn kata-kata/persoalan baru.
  • Nu burung diangklungan, nu édan dikendangan = Ngahaminan omongan atawa carita batur anu wadul. Artinya menyimak omongan orang yg bohong.
  • Nu tani kari daki, nu jualan kari hutang = Nu tani jeung nu dagang sarua ripuhna, euweuh nu mulya. Peribahasa ini arrtinya yg tani & dagang penghasilannya sama-sama terpuruk.
  • Nuju hirup ninggang wirahma = Jelema anu keur alus milik. Artinya orang yg sedang mendapat milik/rejeki.
  • Nulak cangkeng dina taktak = Sombong atawa boga kalakuan asa aing anu teu sakuduna. Artinya arogan atau besar kepala yg tak seharusnya.
  • Nulungan anjing kadempét = Nulungan jelema nu teu boga rasa tumarima. Artinya menolong orang yg tak tahu balas budi.
  • Nutup lobang, gali lobang = Naur nganjuk, ngineum duit keur mayar hutang. Artinya pinjam uang untuk bayar utang.
  • Nuturkeun indung suku = Leumpang sakaparan-paran henteu puguh tujuan. Artinya berjalan tanpa arah tujuan.
  • Nya di hurang nya dikeuyeup = Kanyeri atawa wiwirangmah di sasaha ge sarua wae teu di menak teu di cacah. Artinya urusan sakit atau rasa malu di aristokrat atau di rakyat kecil pula sama saja.
  • Nya ngagogog nya mantog = Nya nitah ka batur nya prak kumanehna. Artinya memerintahkan sambil melakukannya sendiri.
  • Nya picung nya hulu maung = Nu nanya jeung nu ngajawab henteu nyambung. Artinya yg nanya & yg menjawab tak nyambung.
  • Nyaeuran gunung ku taneuh, sagara ku uyah = Nambahan kauntungan atawa kakayaan ka anu geus beunghar. Artinya menambah keuntungan pada yg sudah untung atau memperbesar kekayaan pada orang kaya.
  • Nyair hurang meunang kancra = Sugan téh rék meunang kauntungan anu leutik manahoréng meunang kauntungan gedé. Artinya dikira akan mendapat keuntungan kecil ternyata mendapat untung besar.
  • Nyaliksik ka buuk leutik = Nyusahkeun atawa menta ka jelema anu sahandapeun darajatna jeung pangabogana. Artinya bikin susah atau minta pada orang yg derajat & taraf ekonominya di bawah.
  • Nyalindung ka gelung = Milu hirup ka pamajikan anu loba pakayana. Artinya menumpang hidup pada istri yg kaya.
  • Nyanggakeun suku genténg belokeun, beuheung teukteukeun, disiksik dikunyit kunyit, dicacag diwalang-walang = Masrahkeun diri rek dikuma oge sabab rumasa geus salah atawa rumasa boga dosa. Artinya berserah diri mau diapain pula soalnya sudah merasa bersalah/berdosa.
  • Nyanghulu ka jarian = Ngawula ka jelema anu sahandapeun harkatna atawa pangartina. Artinya mengabdi pada orang yg ilmu & derajatnya di bawah.
  • Nyaur kudu diukur nyabda kudu di unggang = Nyarita kudu pas, écés, ngabogaan harti. Artinya berbicara mesti sempurna, terperinci & mempunyai arti.
  • Nyeri beuheung sosonggeteun = Ngarep ngarepna tetapi anu diarep arep teu tiba baé. Artinya menanti-nanti tapi yg dinantinya tak kunjung datang.
  • Nyeungeut damar di suhunan = Mintonkeun kakayaan, atawa barangbéré supaya disanjung. Artinya memperlihatkan kekayaan atau memberi supaya dipuji orang.
  • Nyeungseurikeun upih ragrag = Nyeungseurikeun batur dumeh geus kaayaan kolot padahal kahareup mah ku urang bakal kasorang. Artinya menertawakan yg sudah bau tanah padahal bakal kita lakoni.
  • Nyiar batuk piaraheun = Nyiar pipaséaeun. Artinya cari masalah.
  • Nyicikeun cai, murulukeun lebu turun cadu = Pantang ngalampahkeun hiji masalah anu dihentikan ku luluhur. Artinya pantang melaksanakan tindakan yg tak boleh oleh leluhur.
  • Nyieun catur taya dapur = Nganggit hiji dongéng nu teu aya galurna. Artinya mengarang kisah yg tak ada sumbernya.
  • Nyieun heuleur jeroeun huma = Henteu raket jeung dulur atawa paharé-haré. Artinya tak erat dgn kerabat, masing-masing saja.
  • Nyieun pucuk ti girang = Pangheulana nyieun pipaséaeun. Artinya lebih dahulu bikin persoalan.
  • Nyiruan mah teu resepeun nyeuseup nu pait = Manusa teu resep reureujeungan jeung nu teu boga. Artinya manusia lazimnya tak suka berteman dgn orang tak punya.
  • Nyiuk cai ku ayakan = Pagawéan nu mubadir, moal ngahasilkeun naon naon. Artinya pekerjaan mubazir tak akan menghasilkan apa-apa.
  • Nyium bari ngégél = salakina dipisobat ari pamjikanana dibogohan atawa sabalikna; omongannana hadé ngan haté jeung maksudna goréng. Artinya kata-katanya bagus tapi hatinya busuk.
  • Nyokot lesot ngeumbing porot = Teu aya perjuangan anu ngahasilkeun. Artinya tak ada perjuangan yg menghasilkan.
  • Nyolok mata buncelik nganyenyeri = Ngahina, ngabibita atawa ngawiwirang di hareupeunana. Artinya mencemooh atau mempermalukan didepan orangnya.
  • Nyuhun nanggung ngélék ngégél = Babawaanana loba pisan. Artinya barang bawaannya sangat banyak.
  • Nyuhunkeun bobot pangayon timbang taraju = Ménta pangampura jeung ménta timbangan da geus puguh rumasa salah jeung dosa. Artinya meminta ampun & usulankarena sudah mengaku bersalah.
  • Nyukcruk walungan mapay-mapay wahangan = Nalungtik luluhur kalayan taliti pisan pancakakina. Artinya mencari asal permintaan leluhur.
  • Nyugcruk galur mapay laratan = Nyusul laratan atawa mapay asal ajakan. Artinya mencari asal seruan.
  • Nyumput buni dinu caang aya tetapi teu katinggali = Nyamar dinu negrak katempo tapi teu katohyan. Artinya menyamar di daerah terbuka, dikenali tetapi tak tertangkap basah.
  • Nété porot ngeumbing lésot = Ihtiar ku mangrupa rupa akal tarekah tapi teu hasil bae. Artinya sudah berusaha maksimal dgn segala jenis usaha namun tetap tak berhasil.

Halaman sebelumnya (page 4): Peribahasa Sunda & artinya berawalan karakter K & L.

Halaman berikutnya (page 6): Peribahasa Sunda & artinya berawalan abjad O, P, R, S & T.

  √ Arti Puraga Tamba Kadenda dan Contoh Kalimatnya