close

√ 555 Paribasa Sunda dan Artinya Paling Lengkap

wargamasyarakat.org, Sampurasun baraya! Postingan ini berisi daftar peribahasa atau paribasa Sunda & artinya.

Paribasa adalah untaian kata sebagai perumpamaan sikap yg memiliki makna kiasan yg sudah terperinci. Katakata dlm paribasa Sunda biasanya lebih banyak atau lebih panjang jikalau dibandingkan dgn babasan.

Di dlm bahasa Indonesia, paribasa disebut pula peribahasa.

Paribasa Sunda yg simkuringtulis di postingan ini jumlahnya sungguh banyak, yakni 555 peribahasa Sunda & artinya. Untuk membantumu mempermudah pencarian silakan tekan TRL + F kemudian ketik paribasa Sunda yg akan dicari artinya.

Untuk klarifikasi masing-masing paribasa Sunda dengan-cara lebih mendetil yg dilengkapi dgn contoh kalimatnya simkuringtulis pada postingan terpisah. Kamu bisa menemukannya di blog Sundapedia.com melalui kolom pencarian yg terletak di navigasi atas.

Kamu pula bisa menyertakan peribahasa yg belum ditulis pada daftar paribasa Sunda di bawah ini. Atau mengoreksi jikalau ada salah penulisan atau terdapat arti yg kurang sempurna. Caranya silakan tulis di kolom komentar.

Selamat membaca…

Paribasa Sunda & artinya berawalan aksara A

  • Abang-abang lambé nyaéta alus omongan ukur dina biwir wungkul, henteu sarua jeung dina haté. Artinya yakni bagus kata-kata di bibir saja, tak sesuai dgn hati.
  • Abis bulan abis duit nyaéta béak bulan béak gajih, pas-pasan teu nyesa keur bulan hareup. Artinya habis bulan habis pula uang/penghasilan. Tapi habis bulan habis honor masih mending dibandingkan dgn pertengahan bulan atau akhir bulan honor sudah habis.
  • Abong biwir teu diwengku, abong létah teu tulangan nyaéta ngomong sakarepna atawa ngomong jangji engab. Artinya berbicara senaknya tanpa dipikirkan karenanya.
  • Adam lali tapel nyaéta poho ka dulur, baraya jeung ka lemah cai. Artinya lupa pada sanak keluarga & lupa ke kampung halaman.
  • Adat kakurung ku iga hartina nyaéta budpekerti anu hese dirobah, artinya karakter yg sudah mendarah daging & sukar diubah.
  • Adean ku kuda beureum nyaéta ngarasa ginding ku pakéan batur atawa gaya ku barang batur. Artinya merasa gaya dgn barang orang lain. Makara yg dibanggakan itu bukan miliknya tetapi titipan atau milik orang lain.
  • Adigung adiguna nyaeta asa aing leuwih ti batur, artinya angkuh atau merasa diri lebih unggul dr orang lain.
  • Adu telu ampar tiga nyaéta dimusyawarahkan (berkenaan yg sedang memperparakan urusan di pengadilan atau sedang jual beli).
  • Agul ku payung butut nyaeta agul ku turunan atawa ku barang anu teu sapira. Artinya artinya sombong oleh keturunan atau bangga dgn barang yg nilainya tak seberapa.
  • Aki-aku tujuh mulud nyaeta geus kolot pisan, artinya sudah berumur sungguh renta.
  • Aku-aku angga hartina ngaku-ngaku barang atawa pagawéan meunang batur. Artinya mengakui barang milik orang atau hasil pekerjaan orang lain.
  • Alak-alak cumampaka nyaeta hayang jeung resep disanjung ku batur, ngarasa pangpunjulna ti batur atau anu handap hayang nyaruaan nu luhur, nu hina hayang nyaruaan nu mulya. Artinya ingin dipuji orang, merasa paling unggul atau yg rendak ingin menyerupai yg tinggi, yg hina ingin mirip yg mulia.
  • Along-along bagja nyaeta teu tulus meunang bagja. Artinya tak jadi mendapat kebahagiaan.
  • Allah mah tara nanggeuy ti bongkokna hartina Allah moal mihak ka jalma nu boga dosa. Artinya Allah tak memihak pada orang yg berdosa.
  • Alus laur hade omé nyaeta alus dedeg pangadegna. Artinya adalah berbadan/ berbadan bagus (ideal).
  • Ambek nyedek tanaga midek hartina napsu gede tapi tanaga euweuh. Artinya artinya emosi/keinginan gede namun tak ada tenaga atau tak bisa menyalurkan emosi/ keinginannya.
  • Ambekna sakulit bawang hartina babarian pisan ambek, jeung mun geus ambek tara sakeudeung. Artinya artinya cepat murka & marahnya lama.
  • Anak dua keur gumunda hartina awéwé nu karék boga dua anak mah lalaki téh barogoheun. Artinya perempuan yg gres punya dua anak terlihat mempesona & banyak laki-laki yg jatuh cinta.
  • Anak hiji keur gumeulis nyaeta awéwé nu kakarék boga budak hiji, katempona sok beuki geulis waé. Artinya perempuan yg gres punya satu anak, terlihat makin cantik saja.
  • Anak merak kukuncungan nyaeta sipat-sipat budak utamana sipat nu hadé éta téh nurun ti kolot. Artinya sipat anak khususnya sipat baik itu menurun dr orang tuanya.
  • Anak tilu keur kumusut hartina atawa awéwé nu geus boga anak nu teu bisa ngurus dirina. Artinya yakni perempuan yg sudah punya anak tiga yg tak bisa mengorganisir diri sehingga terlihat kumel.
  • Anjing ngagogogan kalong nyaeta mikahayang nu lain-lain nu moal laksana, mikahayang kasus nu moal kasorang. Artinya menginginkan sesuatu yg tak mungkin tercapai atau terlaksana.
  • Anjing nyampeurkeun paneunggeul hartina nyaeta ngadeukeutan pibahayaeun, nyampeurkeun nu rék nyiksa, ngarogahala, atawa nganyenyeri. Artinya mendekati bahaya atau mendekati orang yg akan menyiksa/menyakiti.
  • Anu borok dirorojok nu titeuleum disimbeuhan hartina nyaeta mupuas kanu keur cilaka. Artinya menambah luka pada orang yg terluka, menyudutkan orang yg terkena duduk perkara/bencana alam.
  • Anu burung diangklungan, anu gelo didogdodan, anu edan dikendangan nyaeta anu gede wadul dihaminan supaya leuwih maceuh. Artinya pembohong didengerin biar tambah parah (bohongnya).
  • Ari diarah supana, kudu dipiara catangna nyaeta naon wae nu mere hasil ka urang kudu diurus atawa dipiara bener-bener. Artinya apapun yg memberi hasil pada kita harus diurus baik-baik.
  • Ari umur tunggang gunung, angen-angen pecat sawed hartina geus kolot namun kahayang jiga budak ngora. Artinya umur sudah bau tanah namun harapan masih seperti anak muda.
  • Asa aing uyah kidul hartina boga rasa pangbisana atawa pang punjulna. Artinya arogan, merasa paling bisa, merasa lebih dr yg lain.
  • Asa bucat jerawat hartina asa lesot tina urusan gede, beres pagawean, dilema atawa beban. Artinya lepas dr dilema, pekerjaan sulit atau beban.
  • Asa dijual payu nyaeta nguyung pedah ngarasa sorangan di pangumbaraan jauh ti indung bapa. Artinya murung alasannya adalah sendirian di perantauan karena jauh dr orang renta.
  • Asa dina pangimpian hartina teu yakin kana kaayaan nu karandapan. Artinya merasa tak yakin dgn peristiwa atau kenyataan yg dihadapi.
  • Asa dipupuk birus hartina ngarasa tibra haté. Artinya merasa tentram & senang.
  • Asa ditonjok congcot nyaeta meunang kabungah anu teu diarep-arep. Artinya mendapat kebahagiaan sungguh besar yg tak disangka-sangka.
  • Asa ditumbu umur nyaeta boga rasa kahutangan budi anu pohara gedéna. Artinya merasa sangat berhutang budi.
  • Asa euwuh beungeutan hartina kacida pisan érana. Artinya sungguh malu.
  • Asa kabur pangacian nyaeta kacida reuwasna, nepi ka teu puguh cabak; asa leungit sumanget. Artinya sungguh terkejut / terkejut sampai merasa tak terang apa yg harus dikerjakan & hilang semangat.
  • Asa kagunturan madu kaurugan menyan bodas hartina kacida bungahna jeung kacida bagjana. Artinya sangat senang atau senang yg hebat.
  • Asa katindihan langit hartina geus euweuh harepan. Artinya tak ada harapan.
  • Asa mobok manggih gorowong hartina kabeneran aya jalan keur ngahasilkeun maksud atawa perjuangan nu keur dipaju. Artinya kebetulan ada jalan untuk memuluskan maksud atau perjuangan yg sedang digarap.
  • Asa kiamat nyaeta pohara sedihna jeung susahna. Artinya sangat sukar & sedih yg luar biasa.
  • Asa nanggeuy endog beubeureumna nyaeta kacida nyaahna. Artinya sangat menyayanginya.
  • Asa nyanghulu ka jarian hartina teu ngeunah rasa lantaran kudu ngadunungan ka jalma nu sahandapeun pangartina atawa harkat darajatna. Artinya tak lezat hati karena mesti menjadi bawahan orang yg ilmu atau harkatnya di bawah.
  • Asa peunggas rancatan hartina leungiteun batur nu sok nalang dina pagawéan. Artinya kehilangan orang yg sering membantu pekerjaan.
  • Asa potong leungeun katuhu nyaeta leungiteun jalma nu pohara hadé gawéna atawa leungiteun jalma nu dipercaya. Artinya kehilangan orang yg kerjanya bagus atau kehilangan orang keyakinan.
  • Asa rawing daun ceuli hartina mindeng ngadéngé omongan anu henteu ngeunah. Artinya sering mendengar omongan yg tak yummy didengar.
  • Asa teu beungeutan nyaeta ngarasa éra anu pohara. Artinya menanggung malu yg hebat.
  • Asa tungkeb bumi alam hartina asa kacida bingungna, keur poék mongkléng pipikirana. Artinya sangat resah & gelap pikiran.
  • Ateul dampal leungeun nyaeta gereget hayang nyabok atawa nampiling. Artinya greget mau menampar.
  • Ati mungkir beungeut nyinghareup hartina artifisial; siga sono tapi henteu, siga resep tapi henteu, siga nyaah namun henteu. Artinya imitasi atau bagus di paras jelek di hati.
  • Ati putih badan bodas hartina beresih haté, taya geuneuk maleukmeuk.Artinya bersih hati tak ada rasa benci sedikitpun.
  • Atung enéh atung enéh hartina kitu-kitu kénéh atawa euweuh parobahan. Artinya gitu-gitu aja tak ada pergeseran.
  • Aub payung, sabet sapon, sabasoba nyaeta wewengkon, ngeunaan tanah. Artinya tempat tinggal, tentang tanah.
  • Awak kawas badawang nyaeta jangkung gedé teu matut. Artinya tubuh tinggi besar tak terperinci bentuk.
  • Awi sadapuran tara lempeng kabéh hartina sanajan saturunan, tapi perkara milik jeung rejeki mah tara sarua. Artinya meskipun satu turunan tetapi urusan milik & rejeki tak sama.
  • Awéwé dulang tinandé hartina awéwé nurutkeun kahayang salaki. Artinya istri menuruti harapan suami.
  • Awéwé mah tara cari ka Batawi hartina awéwé mah tara nyiar kipayah. Artinya istri tak pernah mencari nafkah. (Jaman sekarang banyak perempuan karir yg mencari nafkah buat keluarga).
  • Aya astana sajeungkal hartina hal nu mustahil oge bisa kajadian. Artinya suatu hal yg tak mungkin pula bisa saja terjadi.
  • Aya bagja teu daulat nyaeta rek meunang bagja atawa untung teu tulus. Artinya akan senang atau mampu keuntungan namun tak jadi.
  • Aya cukang komo meuntas nyaeta kabeneran aya cukang lantaran pikeun gancang-gancang ngalaksanakeun pamaksudan. Artinya kebetulan ada jalan untuk secepatnya melaksanakan harapan.
  • Aya dina sihung maung hartina jelema nu loba hubungan jeung gegeden, jadi gampang meunang pitulung. Artinya orang yg punya hubungan dgn petinggi jadi simpel mendapat pemberian atau pertolongan.
  • Aya disihung maung hartina loba kawawuh gegeden dina aya karerepet atawa kaperluan penting gampang naker meunang pitulungna. Artinya banyak kenalan para petinggi sehingga tatkala mendapat kesusahan cepat dibantu.
  • Aya gantar kakaitan hartina aya hal anu teu sapuk jeung haténa namun teu dikedalkeun, henteu iklas atawa aya perkara nu pasambung jeung kajadian anu ti heula. Artinya tak ikhlas, ada sesuatu yg tak sesuai dgn hatinya tetapi tak dikatakan, atau ada urusan yg terkait dgn insiden dahulu.
  • Aya jalan komo meuntas nyaeta aya karena anu diarep-arep ti tadina nepi ka maksud urang gancang kalaksanakeun, pas aya kahayang kabeneran aya anu ngajak atawa eukeur mah aya maksud, turug turug aya pilantaraneun. Artinya ada jalan yg dinantikan-tunggu untuk cepat-cepat melaksanakan maksud, pas mau kebetulan ada yg ngajak, atau ada maksud terus ada jalannya.
  • Aya jodo pakokolot nyaeta bisa ngajodo sanggeus papada kolot. Artinya bisa berjodoh setelah masing-masing sudah bau tanah.
  • Aya jurig tumpak kuda nyaeta aya milik anu teu disangka-sangka. Mendapat rejeki dengan-cara tak terduga.
  • Aya kélong néwo-néwo hartina aya anu ngusutkeun (ngarorocét), padahal geus bérés pisan tadina mah. Artinya ada yg mengacaukan padahal sebelumnya sudah beres.
  • Aya nu dianjing cai hartina aya nu diarep-arep atawa digeroan. Artinya ada yg diincar atau ada yg ditunggu-tunggu.
  • Aya pikir kadua leutik nyaeta aya kahayang. Artinya menyimpan keinginan.
  • Aya hate kadua leutik hartina miboga kahayang anu teu kedal. Artinya menyimpan harapan yg belum disampaikan.
  • Aya pikir kapingburi hartinya nyaeta aya kahayang anu timbul pandeuri atawa sanggeus lila ditimbang-timbang asal teu hayang jadi hayang. Artinya ada keinginan yg timbul belakangan, sesudah ditimbang-timbang asalnya tak mau jadi mau.
  • Ayak-ayak béas, nu badag moncor nu lembut nyangsang hartina kaayaan anu teu sawajarna upamana baé anu dihukum téh anu teu pira kasalahanana, ari nu gedé kasalahanana teu dieksekusi. Artinya memberikan pada kondisi yg tak sewajarnya. Misalnya orang yg tak bersalah dihukum, sedangkan yg bersalah tak dieksekusi.
  • Ayakan tara meunang kancra nyaeta nu bodo jeung nu pinter moal sarua darajatna jeung panghasilanana. Artinya orang udik & orang pintar tak akan sama derajat & penghasilannya.

Halaman berikutnya (2): Peribahasa Sunda & artinya berawalan huruf B & C.

  √ Arti Aya Haté Kadua Leutik dan Contoh Kalimatnya