Sejarah Lahirna Undak Usuk Basa Sunda

Sajarah lahirna undak – usuk basa Sunda

Sajarah lahirna undak-usuk basa Sunda, nurutkeun para mahir mah nya éta karena ayana pangaruh Mataram kana kahirupan jeung budaya Sunda. Waktu Mataram ngéréh sabagian wewengkon Jawa-Barat dina periode ka 17, harita lumangsung kontak budaya anu raket antara Sunda jeung Jawa. Loba kabudayaan Jawa anu témbrés asup kana kabudayaan Sunda, kaasup ayan undak-usuk basa.

Ari urang Jawa sorangan, meunang pangaruh undak-usuk basa téh tina kabudayaan Hindu anu ngabagi-bagi darajat kahirupan masarakat jadi sababaraha kasta. upamana baé aya kasta Brahmana, Satria, Waisya, paria, jeung Sudra anu masing-masing kasta ngabogaan adegan basana séwang-séwangan.

Bukti anu nuduhkeun yén undak-usuk basa mangrupa pangaruh ti Jawa, S. Coolsma salah saurang andal basa urang Walanda kungsi ngayakeun panaluntikan ngabandingkeun 400 kecap lemes jeung 400 kecap bernafsu basa Sunda jeung basa jawa.

Tina éta panaluntikan, Coolsma manggihan yén 300 kecap lemes jeung 275 kecap garang dina basa Sunda asalna tina basa Jawa. Tapi dina proses makena loba anu dipacorokeun. Upamana baé kecap abot, impen, anom, bobot, lali, pungkur, sasih, tunggang jeung lin ti éta anu dina basa Sunda mah kaasup kecap lemes, dina basa Jawa mah kaasup bernafsu. Kitu deui béja, bulan, datang, pindah, suku tumpak, jeung lian ti éta kaasup kecap bergairah, dina basa Jawa mah kaasup kecap lemes.

Bukti séjénna anu nuduhkeun yén undak-usuk basa mangrupa pangaruh ti Jawa kapanggih dina naskah-naskah kuno anu ditulis saméméh abad ka 17. Dina éta naskah bakal ébréh yén saméméh tiba pangaruh Mataram kana kabudayaan Sunda, kaasup basana, di Jawa Barat basa Sunda can mikawanoh perumpamaan undak-usuk basa. Upamana baé dina naskah Carita Parahiangan salah saiji naskah obrolan antara Ki Patih jeung Batara Dangiang Guru. Éta dialog anu nétélakeun yén baheula basa Sunda henteu mikawanoh undak-usuk basa téh unggelna kieu :

Sadatangna sang apatih ka galunggung, carek Batara Ngiang guru: ” Na naha beja siya, sang apatih ?”