close

√ 30 Kata Mutiara Bahasa Sunda Kahirupan Kolot Baheula

wargamasyarakat.org, Salam Haneut! Kata-kata mutiara bahasa Sunda kahirupan mempunyai arti pandangan hidup orang Sunda ihwal kehidupan. Falsafah orang Sunda dr ndeso baheula (orang bau tanah zaman dahulu) sampai sekarang bergotong-royong sama. Tetapi sebagian aliran Sunda buhun perihal nilai-nilai kehidupan dr ndeso ke generasi Z telah terputus.

Curhat dulu…

Pola hidup orang Sunda terus mengalami pergantian. Simkuring lahir tahun 80an di perdesaan, melihat & mencicipi detik-detik perubahan tersebut. Tradisi karuhun banyak yg hilang, bahkan tak dikenal lagi oleh keturunan Sunda masa kini. Misalnya mawakeun, nyambungan ku beas, nguyang, dan lain-lain.

Tidak bisa ‘menyalahkan’ siapa-siapa, karena pergeseran mengalir dengan-cara alami seiring dgn pertumbuhan zaman. Pola hidup modern masuk ke kawasan-tempat perdesaan melalui televisi & teknologi keterangan. Pengaruhnya sangat berpengaruh. Tungtunan hirup udik baheula dengan-cara perlahan-lahan tergeser oleh tontonan.

Nasib basa Sunda pun sama, sudah banyak kosakata yg tak dikenal oleh bangsanya. Hal ini disebabkan oleh pergeseran sikap dlm keluarga. Anak-anak baru mencar ilmu berkata pun telah diajak bicara bahasa Indonesia & bahasa ajaib.

Orang Sunda BUKAN tak boleh bicara bahasa Indonesia atau bahasa Inggris. Keduanya sangat penting.

Bahasa Indonesia selaku bahasa persatuan wajib dikuasai. Bahasa abnormal pun penting untuk pergaulan internasional. Tetapi orang Sunda jangan hingga lupa terhadap bahasa & budaya kawasan sendiri. Jika basa & budaya tempat dirawat, maka bangsa kita akan kuat.

“Anu bakal ngadeukeutkeun kana rasa manusa téh lintang ti basana. Moal aya nu leuwih nyaho kana basana lintang ti bangsana.” KH. Asep Sunandar Sunarya.

Kembali ke kata mutiara basa Sunda…

Pandangan hidup orang Sunda itu lazimnya tercermin dlm pakeman basa. Kemudian oleh generasi masa kini, kandungannya diraéh lagi menjadi kata-kata bijak.

  √ Kata-kata Ucapan Selamat Jalan Bahasa Sunda

Berikut ini beberapa pola kata mutiara basa Sunda keur kahirupan yg sarat makna.

  1. Kadé tinggaleun ibadah. Ulah katungkulkeun teuing ku haliah dunya, loba ogé da moal dibawa.
  2. Sing siger tengah nyiar bekel hirup jeung pibekeleun paeh. Sajaba ti bakal bilatungan teh manusa mah bakal balitungan.
  3. Ulah mopo méméh nanggung, kuméok méméh dipacok.
  4. Tong saomong-omongna lamun lain omongkeuneunnana.
  5. Lalampahan hirup téh kawas nyorang jalan, teu salawasna lempeng jeung datar. Rajeun pungkal péngkol, nanjak, jeung mudun. Lamun hayang salilana datang moal nepi kanu dituju.
  6. Jalma nu hirupna remen dipeureuh ku kapeurih mah sok boga peurah.
  7. Moal aya manusa nu bisa nganjang ka pagéto sabab jodo pati bagja cilaka rusiah Gusti.
  8. Saméméh nyiwit batur téh ciwit heula awak sorangan. Lamun karasa nyeri, tangtu batur ogé moal bina.
  9. Mihapékeun diri téh lain ngahésékeun batur namun ngajaga tékad, ucap, jeung lampah sangkan teu nimbulkan kasusah.
  10. Kudu daék ngéléhan manéh tetapi ulah éléhan.
  11. Hirup mah kumaha pergaulan. Kulit ogé deukeut jeung bedug ditakol, deukeut jeung Qur’an disuhun.
  12. Hirup mah kumaha pepelakan. Melak cabé bakal panén cabé, melak bonténg bakal panén bonténg.
  13. Ulah nyebut hésé saméméh dipigawé. Ku dikeureuyeuh mah luhur gunung ogé moal burung aya dina dampal suku.
  14. Usaha di jaman ayeuna moal ngadadak lancar ku ngarasula jeung aral subaha. Anu puguh mah kudu dilakonan bari dileukeunan.
  15. Ajén diri urang téh kumaha ceuk diri orang, lain ceuk batur.
  16. Lamun jangji leuwih hade nungguan batan ditungguan.
  17. Saayana wé hirup mah, sing ajeg teu kudu jéjéngkéan ambéh teu cangkeul.
  18. Sing nyaah kana diri sabab moal aya nu leuwih nyaah ka diri lintang ti dirina sorangan.
  19. Manusa mah tungkul tempat kaluluputan, tanggah tempat kalelepatan, lamun akad soré rajeun tara kapaké isuk. – KH. Asep Sunandar Sunarya
  20. Moal borok ku dipoyok, moal babak ku dihina. Nu ngagogoréng mah asup tina ceuli kenca kaluar tina ceuli katuhu.
  21. Ka guru mah euweuh urutna.
  22. Ulah waka suka seuri lamun can kapanggih jati diri. – KH. Asep Sunandar Sunarya
  23. Nanaon ogé dikeureuyeuh mah moal burung anggeus.
  24. Lamun resep tong resep teuing lamun ngéwa tong ngéwa teuing. Sing siger tengah baé.
  25. Ngaranna ogé hirup, moal euweuh tina kariweuh moal suda tina kasusah.
  26. Nu méré mah rajeun aya bosenna.
  27. Lamun can mampu méré mawéh sahenteuna tong punta-pénta.
  28. Dahar méméh lapar, eureun méméh seubuh.
  29. Kudu daék kukurumuyan, ulah kokoro moyan.
  30. Kasusah teu cukup ku dipikiran, kabutuh kudu diihtiaran.

Baca juga: Kumpulan Papatah Sunda keur Kahirupan

Demikianlah, gampang-mudahan bermanfaat.