close

Contoh Ukara Pakon, Ciri dan Jenisnya

Arti ukara yaitu kalimat. Bukan cuma dlm bahasa Indonesia saja jenis kalimat ada bermacam-macam, namun dlm bahasa Jawa pula demikian.

Jenis jenis ukara adalah bahasa Jawa ada banyak macamnya seperti ukara andharan, ukara pakon, ukara sananta, ukara sambawa & ukara pakon.

Pada pembahasan kali ini, kami akan memberikan materi ukara pakon. Mulai dr pengertiannya, jenisnya & contoh ukara pakon. Yuk simak pembahasan berikut ini.

Daftar Isi

Ukara Pakon Yaiku

Ukara pakon yaiku ukara kang surasane mrentah marang wong liyo tujuane supaya wong kuwi nindakake pagawean kaya karepe sing ngakon. Ukara pakon uga diarani ukara prentah ing basa Indonesia kasebut “kalimat perintah”.

Ukara pakon ialah kalimat perintah yg digunakan untuk memperlihatkan perintah pada orang lain dgn maksudnya biar orang tersebut melakukan pekerjaan yg diperintah.

Ukara pakon bisa berwujud perintah yg keras atau perintah yg halus.

Arti ukara pakon pula dapat ditafsirkan selaku izin semoga seseorang mampu melaksanakan sesuatu. Juga menjadi syarat bagi seseorang yg hendak melakukan sesuatu.

Bahkan ukara pakon dapat menerangkan arti ajukan atau sindirian & kalimat untuk menangkal maupun melarang seseorang.

Perbedaan ukara pakon dlm bahasa Jawa & Indonesia yaitu dlm bahasa Jawa terikat dgn aturan unggah ungguh basa (tata krama).

Untuk memerintah orang lain perlu di amati siapa yg di ajak bicara.

Memberi perintah pada yg lebih muda berlainan dgn memerintah yg lebih bau tanah.

Selain itu, ananda perlu menggunakan kata “tolong” untuk memerintah orang tua agar lebih sopan.

Jika mengatakan dgn orang yg lebih renta maka perlu memakai bahasa krama alus.

Jika dgn sobat sebaya atau yg lebih muda mampu memakai bahasa ngoko.

Ciri Ciri Ukara Pakon

Sama halnya ukara andharan, ukara pakon pula memiliki ciri yg membedakan dgn ukara lain.

Berikut ciri-ciri ukara pakon yaiku:

  • Di akhiri dgn tanda pakon atau tanda perintah (!), dlm bahasa Indonesia disebut tanda seru.
  • Predikat (wasesa) di tulis sebelum subyek (jejer ).
  • Menggunakan tambahan -a, -en, -ana & -na.
  • Jika di baca intonasinya menjadi datar kemudian naik atau jatuh pada selesai kalimat.
  • Subyek (jejer) tak senantiasa kelihatan.

Jenis Jenis Ukara Pakon

Macam macam ukara pakon ada 5 yaitu:

Ukara Pakon Lumrah

Pakon lurah ialah jenis kalimat perintah (ukara pakon) seperti biasa pada umumnya.

Contoh ukara :

  • Jupukno sego kae Sa! (Ambilkan nasi itu Sa!)
  • Tugas Basa Jawane ndang di garap!  (Tugas Bahasa Jawanya secepatnya di kerjakan!)
  • Ndang di bersihke kamare! (Ayo kamarnya di bersihkan!)
  • Ndang kumbaen seragame! (Ayo secepatnya di basuh seragamnya!)
  • Tukokno beras 1 kg! (Belikan beras 1 kg!)

Ukara Pakon Pangajak

Pakon pangajak adalah jenis kalimat perintah (ukara pakon) yg isinya untuk mengajak seseorang supaya melakukan acara dengan-cara bersama-sama.

Contoh:

  • Ayo enggal di resiki bebarengan latar iki! (Ayo segera di bersihkan halaman ini!)
  • Ayo mangan sego goreng bareng-bareng! (Ayo makan nasi goreng bareng-bareng)
  • Monggo di pundhahar riyin suguhane! (Silahkan di makan dahulu hidangannya!)

Ukara Pakon Pamenging

Pakon pamenging adalah jenis kalimat perintah (ukara pakon) yg isinya melarang orang lain semoga tak melaksanakan sesuatu.

Contoh :

  • Aja rama-rame kerono adhikmu kae sirahe lara! (Jangan berisik alasannya adikmu sakit kepala!)
  • Kowe aja njupuk iwak kae! (Kamu jangan ambil ikan itu!)
  • Aja dolan pinggir embong! (Jangan main di pinggir jalan!)

Ukara Pakon Panyuwun

Pakon panyuwun adalah jenis kalimat perintah (ukara pakon) yg berisi perintah halus mirip meminta namun bekerjsama memerintahkan.

Contoh :

  • Mbok sampeyan kuwi mengko sore melu sambang Bu Ratna! (Coba ananda itu nanti sore ikut menjenguk Bu Ratna!)
  • Pisan-pisan gue di gawekno jajan to mbak! (Sekali-sekali gue di buatkan kue dong mbak!)

Ukara Pakon Panantang

Pakon paminta yaiku jenis kalimat perintah (ukara pakon) yg isinya menantang atau menyindir seseorang atas tindakan tertentu.

Contoh :

  • Ilangno banner kuwi yen kepengen di gunem wong sak kampung! (Hilangkan banner itu jikalau ananda ingin di bicarakan orang satu kampung!)
  • Nganti kok rusuhi dalane, diamuki awakmu engko! (Kalau ananda kotori jalannya, nanti ananda dimarahi!)
  • Rene tankandani yen kowe ora iso percoyo! (Sini gue kasih tahu kalau ananda belum mampu percaya!)

Contoh Ukara Pakon

Berikut bebera tuladha ukara pakon beserta artinya:

  • Ati-ati ing dalan! (Hati-hati di jalan)
  • Jogoen kebersihan! (Jagalah kebersihan!)
  • Mbuwangen sampah ing panggonane! (Buanglah sampah pada tempatnya!)
  • Ayo dolanan bal! (Ayo bermain bola!)
  • Mangga mangkat saiki! (Ayo berangkat sekarang!)
  • Ayo padha nindakake shalat! (Ayo sama-sama menjalankan sholat!)
  • Aja gampang nesu! (Jangan praktis murka!)
  • Aja ngapusi! (Jangan berbohong!)
  • Tulung jupukno gelas! (Tolong ambilkan gelas)
  • Adus, awakmu mambu! (Ayo mandi, badanmu busuk!)
  • Dokumen penting iku gawanen menyang sekolah! (Dokumen penting itu bawakan ke sekolah!)
  • Langsung resikono kamarmu! (Langsung bersihkan kamarmu itu!).
  • Isenana titik-titik ing ngisor iki! (Isilah titik-titik di bawah ini!)
  • Gatekna tuladha ukara pakon ing ngisor iki! (Rangkailah contoh kalimat perintah di bawah ini!)
  • Tangio subuh kanggo sholat wajib! (Bangunlah waktu shubuh untuk sholat wajib!)
  • Atur ukara kanthi becik, supaya wong liya bisa ngerti! (Rangkailah kalimat ini dgn baik, agar orang lain mampu mengerti!)
  • Njupukno obat saka dhokter! (Ambilkan obat dr Dokter!)
  • Wis sore, muliha saiki! (Sudah sore, pulang sekarang!)
  • Nyuwun pangapunten sedaya lampah kawula! (Tolong maafkan semua kesalahanku!)
  • Tulungen Joni ngrampungno masalahe! (Tolong bantu Joni untuk menyelesaikan masalahnya!)
  • Delengen omonganmu, delengen sapa sing diajak guneman! (Jagalah ucapanmu, amati dgn siapa ananda bicara!)
  • Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi bener! (Jawablah pertanyaan yg ada di bawah ini dgn balasan yg benar!)
  • Sholato limang wektu! (Sholatlah lima waktu!)
  • Aja rame! (Jangan berisik!)
  • Mangga mlebet! (Silahkan masuk!)
  • Ayo padha nonton film menyang bioskop! (Ayo bersama sama nonton film di Bioskop!)
  • Mangga meneng ing kelas! (Ayo diam di kelas!)
  • Enggal rampungna peran basa Jawa! (Tolong secepatnya tuntaskan peran bahasa Jawa! )
  • Unggah-ungguh marang wong tuwa! (Bersikap sopanlah pada orang renta!)
  • Gawea besar hati keluarga lan kancamu! (Buatlah keluatga & temanmu gembira!)
  • Ayo, aja nyerah! (Ayo jaga mengalah!)
  • Rapikno klambi sadurunge mangkat sekolah! (Rapikanlah bajumu sebelum berangkat ke sekolah)
  • Ojo asal pilih nyemil, lara weteng! (Jangan sembarang pilih nyemil, nanti bisa sakit perut!)
  • Sinau sing sregep supaya entuk biji sing apik! (Belajarlah yg tekun biar nilainya anggun!

Kumpulan Soal & Jawaban Materi Ukara Pakon

Berikut beberapan soal & jawaban tentang kalimat pakon:

  • Ukara pakon kuwi tegese piye? Ukara pakon tegese kongkonan utawa ngajak.
  • Ukara pakon dipungkasi ngganggo tanda? Tanda seru.
  • Gawea tuladha Ukara pakon! Wati,  tumbasno ibuk gulo!
  • Ukara pakon basa jawa jinise ana? Jinise ukara pakon ana 5.
  • Ukara pakon artinya? Kalimat perintah.

Nah itulah beberapa penjelasan ukara pakon mulai dr pemahaman, ciri-ciri,  jenis & misalnya.  Semoga bermanfaat.

  √Contoh Tembung Baliswara dan Penjelasan Lengkap