√ Cerita Ande Ande Lumut Bahasa Jawa dan Unsur Intrinsiknya

Cerita rakyat ande ande lumut memang cukup terkenal. Cerita ande ande lumut berasal dr Jawa Timur.

Saking terkenalnya, dongeng ini pernah di buat acara & di tayangkan di TV.

Karena hal ini, Ande Ande lumut cukup melegenda & terkenal di Nusantara.

Ada banyak versi dr dongeng ini & di artikel ini akan kami buat cerita dlm versi bahasa Jawa. Simak ringkasan dongeng Ande Ande Lumut berikut ini.

Daftar Isi

Asal Usul Ande Ande Lumut

Ana salah sijining Kerajaan ing desha kang ayem, tentrem lan subur. Raja Kerajaan kasebut duwe putra yaiku Pangeran Kusuma Yudha.

Pangeran kesebut pingin lelono supoyo duwe pengalaman kang akeh. Lan pingin ketemu bojo sing ayu lan apik tingkahe.

Sakdurunge iku pangeran Kusuma wis ketemu cah wadon kang ayu lan tingkahe apik.

Nanging wis suwih ora ketemu maneh. Jenenge cah wadon kuwi yaiku Klenting Kuning.

Pangera Kusuma Yudha lan Klenting Kuning podo duwe rasa, nanging podo menenge.

Pangeran Kusuma Menyamar Sebagai Ande Ande Lumut

Ing siji dino, Pangeran Kusuma Yudha budal lelono lan nguwah jenenge dadi ande-ande lumut.

Jenenge di ganti merga ora ono sing ngerti yen dheweke kuwi anake Raja Kediri.

Lan biar dheweke ketemu karo cah wadon sing ayu, apik tingkahe lan nerima opo onoe dheweke ora mergo anake raja.

Ande ande lumut lelono ngliwati ganjal sing rimbun banjur dheweke lan rewange delok kiwo tengen.

Delok kiwo tengen ben iso ketemu kewan sing iso di buru. Nanging wis suwih ana ing alas ora nemu kewan.

Ande Ande Lumut Mencari Jodoh

Ande ande lumut banjur nyamar dadi anake mbok rondho saking deso Dadapan.

Ing omahe mbok rondho, ande ande lumut nyiarake yen arep dolek bojo. Saking gantenge rupane, kabeh wong podo kesengsem marang ande ande lumut kalebu dulure Klenting Kuning.

Kerungu Ande Ande lumut yaiku wong lanang kang ganteng lagi dolek bojo, ibuke Klenting podo ngongkon anake melu nglamar.

Jeneng anake ibu Klenting yaiku Klenting Hijau, Klenting Merah lan anak angkate yaiku Klenting Kuning.

Ibu Klenting iku tingkahe olo maring Klenting Kuning merga duduk anak kandunge.

Sahingga sing paling di sayang yaiku Klenting ijo lan Klenting kakak.

Klenting Kuning biasae di kongkon resik-resik, dolek kayu lan masak saben dino. Ing omahe, Klenting Kuning di padano karo babu.

Nanging masio tingkahe ibu angkate lan dulure podho olo, Klenting Kuning tetep ae sifate apik, sabar lan manut printahe ibu tirine.

Klenting Kuning wis nganggep dulur lan ibu tirine koyo dulur lan ibu kandunge dewe.

Klenting Kuning ya duwe niyat yen arep melu nglamar ande-ande lumut. Amarga dheweke ngerti yen kuwi wong sing di senengi.

Dheweke ngerti yen ande ande lumut wong kang sing di senengi, saking angsa ajaibe dheweke.

Ibu tirine menehi ijin nanging ana syarate yaiku kudu iso ngresiki panci sing cemeng banget.

Klenting Kuning gelem ngresiki panci kasebut kanthi semangat. Bebeke Klenting Kuning banjur gawe sihir ben iso ngresiki panci kasebut.

Sakwisi ngresiki panci, ing dalan arep menyang omahe ande ande lumut ana kali gedhe banget.

Perjalanan Ke Tempat Ande Ande Lumut

Ing kali kasebut ana yuyu kang gedhe, jenenge yaiku Yuyu Kangkang.

Yuyu kasebut gellem nyebrangke sapa wae, nanging kudu gelem di ambung.

Amarga wektune wis mepet, klenting ijo lan klenting kakak gelem ngambung Yuyu Kangkang.

Sakwisi iku gantian Klenting Kuning, dheweke budhal keri merga iseh ngresiki panci.

Kanthi rupa kang angus kabeh ing pipine, Klenting Kuning budhal dewe.

Bebek ajaibe jaluk di pateni Klenting Kuning. Sakwisi mati, angsa kasebut dadi putri kang ayu banghet.

Putri kuwi ngongkon nguncalke tongkat sakti maring Yuyu Kangkang sing ana ing kali.

Klenting Kuning banjur liwat kali lan numpak Yuyu Kangkang. Nanging Klenting Kuning ora gelem di ambung lan arep ngekei Yuyu Kangkang hadiah yen nulungi nyebrang kali.

Sakwisi mari nyebrang banjur Klenting Kuning nguncalke tungkat sakti ing raine Yuyu Kangkang.

Yuyu Kangkang langsung berganti dadi manungsa lan nemoni putri wau sing asale saking belibis aneh.

Baca Juga : Cerita Rakyat Bahasa Jawa Keong Mas

Klenting Bersaudara Melamar Ande Ande Lumut

Klenting abang lan Klenting ijo wis ana ing omahe mbok rondo Dadapan lan nglamar Ande Ande Lumut.

Nanging Ande Ande lumut nolak lamarane masio dheweke ayu-ayu. Lan Ande Ande lumut ya ngerti yen wong loro kasebut wis di ambung Yuyu Kangkang.

Lajeng Klenting Kuning wis ana ing omahe Mbok Rondho Dadapan. Ibu tirine lan dulure Klenting Kuning kaget mergo tampilane sing angus.

Kabeh ngiro yen Klenting Kuning ora bakal ketrimo merga rupane elek kena anguse panci.

Ande Ande Lumut Bertemu Klenting Kuning

Mbok Rondho Dadapan matur Ande Ande Lumut merga ana wong kang nglamar maneh, jenenge Klenting Kuning nanging tampilane lusuh.

Ande Ande Lumut gelem ketemu merga Klenting Kuning mau ora gelem di ambung Yuyu Kangkang.

Sakwisi metu, Ande Ande Lumut lan Klenting Kuning podho terkejut . Amarga kuwi wong sing di senengi yaiku Pangeran Kerajaan Kediri.

Klenting Kuning yaiku Putri sing asale saking Kerajaan Jenggala lan jeneng asline yaiku Candra Kirana.

Akhir Pangeran Kusuma Yudha lan Candra Kirana langsung rabi lan dadi pasangan sing ora iso di pisahke.

Candra Kirana dadi putri kang ayu banget lan Pangeran Kusuma Yudha dadi Raja sing ganteni Bapake.

Ande-ande Lumut lan Klenting Kuning urip kanthi seneng saklawase.

Baca Juga : Cerita Rakyat Jaka Kendil dlm Bahasa Jawa Beserta Unsur Intrinsiknya

Unsur Intrinsik Ande Ande Lumut

Seteah membaca keseluruhan dongeng, berikutnya adalah menganalisis unsur intrinsik kisah tersebut. Berikut unsur intrinsiknya:

Tema

Tema dongeng ande ande lumut ialah ihwal cinta sejati.

Kedua tokoh yakni Ande Ande Lumut & Klenting Kuning memang saling mengasihi & sempat berpisah.

Namun takdir yg mempertemukan keduanya kembali dgn cinta yg masih di miliki keduanya.

Tokoh & Penokohan

Ande Ande Lumut atau Pangeran Kusuma Yudha & Klenting Kuning atau Putri CandraKirana di gambarkan selaku orang yg baik hati & setia.

Keduanya tak sungkan menutupi identitasnya selaku aristokrat & menyamar sebagai rakyat biasa.

Dalam cerita rakyat ini, tokoh antagonisnya yakni ibu tiri Klenting Kuning & saudaranya yaitu Klenting Hijau & Klenting Merah.

Mereka mempunyai sifat yg sewenang-wenak & jahat pada kerabat tirinya yakni Klenting Kuning.

Klenting Merah & Klenting Hijau pula di gambarkan selaku orang yg rela melaksanakan apapun untuk memenuhi keinginannya.

Hal ini terjadi tatkala mereka yg mau saja mencium Yuyu Kangkan demi menyebrangi sungai untuk berjumpa ande ande lumut yg ganteng.

Mbok Rondho Dadapan di gambarkan selaku orang yg baik hati & suka membantu. Hal ini tatkala ia yg dgn senang hati mau menampung Pangeran Kusuma Yudha.

Alur

Alur cerita ini maju, karena dr awal menceritakan kisah pangeran yg sempat bertemu putri baik hati.

Keduanya berpisah kemudian berjumpa kembali & melangsungkan akad nikah.

Latar

Latar dongeng Ande Ande Lumut yakni di wilayah Kediri, Jawa Timur.

Latar tempat: Hutan, Sungai, Kerajaan Kediri, Kerajaan Janggala, rumah mbok rondho.

Sudut Pandang

Sudut pandang orang ketiga sebab menceritakan legenda atau cerita orang lain.

Amanat / Pesan Moral

  • Suatu hari keteguhan akan menghadirkan kebaikan.
  • Balasan bagi orang yg selalu berbuat baik yakni perbutan baik pula & kebahagiaan.
  • Sedangkan tanggapan bagi orang yg tak baik adalah perbuatan yg tak baik juga.
  • Sikap setia & teguh pendirian akan mendatangkan kebahagiaan.
  • Sikap tamak dgn menghalalkan segala  cara untuk menerima yg di kehendaki akan berakhir merugikan diri sendiri.

Amanat ande ande lumut dlm bahasa jawa:

Wong ingkang nindakake kabecikan, pikantuk ganjaran kabecikan uga. Nanging wong sing tumindak ala, uga bakal entuk ganjaran kang ala.

Fakta Menarik Cerita Rakyat Ande-Ande Lumut

Fakta yg menarik dr legenda ande ande lumut ialah cerita ini memiliki beberapa model.

Versi pertama seperti kisah di atas yaitu mengenai kisah putri dr Kerajaan Jenggala & pangeran Kerajaan Kediri yg hasilnya menyatukan kedua kerajaan tersebut.

Sedangkan model lain mengatakan bahwa cerita rakyat ini hanya legenda biasa.

Dalam versi lain, tokoh utama bernama Pangeran Panji Asmarabangun & sang putri berjulukan Dewi Sekartaji.

Fakta menarik kedua dr cerita ande ande lumut yaitu sebagian besar masyarakat menganggap legenda ini berasal dr Jawa Timur.

Namun, ada yg mengatakan pula bahwa legenda ini berasal dr Jawa Tengah.

Meskipun intinya legenda ande ande lumut cukup terkenal di dua provinsi tersebut yakni Jawa Timur & Jawa Tengah.

Fakta ketiga wacana legenda ande ande lumut yaitu kisahnya di adopsi ke banyak sekali media.

Cerita ini sungguh terkenal bahkan di kalangan anak sekolah dasar, karna banyak di temukan di buku seri dongeng.

Selain itu, legenda ini pula sempat di angkat ke layar beling yg di tayangkan di televisi SCTV pada tahun 2005.

Demikianlah simpulan cerita ini, gampang-mudahan dapat memberi inspirasi & dapat mengambil pesan tersirat dr pesan tabiat dlm cerita.

  Purwakanthi Yaiku