√ Kata Umum dan Kata Khusus dalam Bahasa Sunda

wargamasyarakat.org, Salam Haneut! Kata dlm bahasa Sunda artinya kecap. Ingat, kecap ya bukan kécap. Kécap itu bumbu dapur. Kata umum dlm basa Sunda mempunyai arti kecap umum, sedangkan kata khusus artinya kecap husus.

Nah, di sini simkuringakan mengembangkan teladan-pola kecap umum & kecap husus. Kata umum bahasa Sunda misalnya ngala, mawa, anak, nempo, sangkar, kembang, asup, & lain-lain.

Berikut ini contoh-contoh kata umum & kata khsusus dlm bahasa Sunda beserta artinya.

Ngala = mengunduh; memanen

Kata Khusus Bahasa Sunda Terjemahan
mipit keur ngala kembang untuk mengunduh bunga
metik keur ngala buah untuk mengunduh buah
ngundeur keur ngala lalab untuk menguduh lalap
mupu keur ngala bungbuahan untuk mengunduh buah-buahan
naruk keur ngala pucuk untuk mengunduh pucuk
gacong; dibentuk kuer ngala paré untuk memanén padi
Nékrok keur ngala daun untuk mengunduh daun

Mawa = membawa

Kata Khusus Bahasa Sunda Terjemahan
nyuhun mawa luhureun sirah membawa di atas kepala
manggul mawa dina taktak memikul; menenteng di atas bahu
nanggung mawa dina taktak maké rancatan menenteng atas bahu memakai rancatan (alat untuk memikul)
nogéncang mawa dina taktak maké rancatan namun babawaanna ngan sabeulah membawa di atas pundak memakai rancatan tetapi bawaannya cuma sebelah, biasanya bawaan di simpan di ujung belakang rancatan
ngakod; ngagandong mawa dina tonggong membawa di punggung (menggendong)
ngais mawa dina cangkéng maké samping (aisan) menjinjing di pinggang menggunakan kain sarung panjang
ngélék mawa didempét dina kélék menjinjing dihimpit di ketiak
nyorén mawa (bedog) ditalian dina cangkéng; mawa carangka talina dikaitkeun kana taktak menjinjing golok di pinggang atau membawa cerangka talinya dikaitkan di pundak
ngajingjing mawa dina leungeun menjinjing dgn tangan (menjingjing)
ngagotong mawa ku duaan atau leuwih menenteng oleh dua orang atau lebih (menggotong)

Anak = keturunan yg kedua

Kata Khusus Bahasa Sunda Terjemahan
orok anak jelema anak insan
kirik/ kicik anak anjing anak anjing
begu/ bebenyit anak bagong anak babi hutan
kekes anak tupai anak tupai
kuuk anak bangbung anak kumbang
buruy anak bangkong anak katak

Baca juga: Nama-nama Anak Hewan dlm Bahasa Sunda (Ngaran Sasatoan)

Nempo = menyaksikan

Kata Khusus Bahasa Sunda Terjemahan
neuteup merhatikeun objék, biasana jarak deukeut kawalan tenget bari rada lila menatap
mencrong melong seukeut bari rada lila menatap tajam
noong nempo tina liang mengintip; menyaksikan dr lubang atau celah kecil
ngareret nempo bari ngalieuk melirik
lalajo ninggali pintonan, gambar hirup, atawa kalangenan menonton; menyaksikan pertunjukan, gambar hidup (video), atau hiburan
ngalongok nempo bari ngadatangan nu gering menjenguk; menengok

Kandang = bangunan daerah tinggal binatang; ruang berpagar daerah memelihara binatang

Kata Khusus Bahasa Sunda Terjemahan
paranjé sangkar hayam sangkar ayam
pagupon sangkar japati kandang merpati
istal / gedogan sangkar kuda sangkar kuda
buleng/ cireung sangkar lauk sangkar ikan
karangkéng / garogol sangkar maung sangkar macan
karapyak/ pakandangan kandang munding atawa sapi kandang kerbau atau sapi
kurung sangkar manuk sangkar burung

Kembang = bunga tanaman

Kata Khusus Bahasa Sunda Terjemahan
eumbreuk kembang awi kembang bambu
bosongot kembang bako kembang tembakau
ulated kembang bawang kembang bawang
jantung kembang cau kembang pisang

Selengkapnya silakan baca: Ngaran Kekembangan atau Nama Bunga Tanaman dlm Bahasa Sunda

Asup; abus = masuk

Kata Khusus Bahasa Sunda Terjemahan
Moncor Asup kana liang atawa sela-sela Masuk melalui lubang atau celah
Unggah Asup ka jero rohangan (imah, tajug; leuit) Masuk ke dlm ruangan seperti rumah

Itulah beberapa acuan kata biasa & kata khusus dlm bahasa Sunda. Semoga berguna.

  √ Materi Bahasa Sunda Kelas 8 SMP/MTs Semester Genap Kurikulum 2013