close

√ Kamus Bahasa Sunda Cirebon Indonesia

wargamasyarakat.org, Salam Haneut! Basa Sunda ialah bahasa tempat Jawa Barat dgn penutur terbanyak kedua di Indonesia, yakni sekitar 42 orang.

Para pakar bahasa membedakan bahasa Sunda ke dlm enam dialek atau bahasa wewengkon. FYI, wewengkon artinya wilayah atau tempat; merupakan kecap wancahan (akronim) dr wewengkuan, rajekan dr kata dasar wengku.

Menurut KBBI, dialek artinya variasi bahasa yg berlawanan-beda menurut pemakai (contohnya bahasa dr sebuah kawasan tertentu, kalangan sosial tertentu, atau kurun waktu tertentu).

Perbedaannya bisa menurut kosakata, tata bahasa & pengucapan. Jika berlawanan hanya pengucapannya saja, itu disebut aksen bukan dialek.

Salah satu dialek basa Sunda adalah Dialek Timur Laut (Bahasa Sunda Cirebon) meliputi Kabupaten Kuningan, Kabupaten Majalengka, Kabupaten Cirebon, Kabupaten Indramayu & Kabupaten Subang serta Kabupaten Brebes di Jawa Tengah.

Berikut ini kamus Bahasa Sunda – Cirebon – Indonesia

Bahasa Sunda Bahasa Cirebonan Bahasa Indonesia
Acan Durung Belum
Adi lalaki Adi lanang Cahi
Adi; rayi (halus) Adi; sedulur; rayi Adik
Aga eugeu Gagu Gagap
Aki; embah Embah; bapak gedé; bapak bau tanah Kakek
Ambek Ngambek hawa Emosi
Amit-amit Punten; amit-amit Amit-amit
Angkat Jungjung; angkat Angkat
Anjeunna Piyambeke Belau
Anjeunna; manehna Déwéké Dia
Anteng Enteng Anteng
Antep Bagen Biar
Asuh; latih Ngemong Asuh
Atawa; atanapi Lan; kelawan Maupun
Ateul Gremet; gatel Gatal
Aweuhan Ngawang; nggaung Gema
Awi Pring Bambu
Aya Ana; wonten Ada
Babari; mudah Gampang; énténg; kecil; ora angel; ipil; sipil Mudah
Bagea; bagja Bagya Bahagia
Bageur; alus; sae Apik; sae Baik
Baham; sungut (kasar) Cangkem; tutuk; bacot; cécét; cocot Mulut
Baju, acuk Klambi Baju
Bala-bala Bakwan Bakwan
Balik; mulang Balek; wangsul; balik Kembali
Bangkong Kodok Katak
Baong Bangor Bengal
Bapa; rama Mama; rama Ayah
Bareto, baheula Biyén Dahulu
Barud; camerut Wuwungkut, wurungkut, merengut Cemberut
Bau Ambu Bau
Beak, seep Entong; gemet Habis
Bedog Bedog Golok
Begang; begeng’; begung Kiwé Kurus
Beresin Wahin Bersin
Beuheung Gulu; janggar Leher
Beuleum, duruk Bakar Bakar
Beuli Tumbas, tuku Beli
Beunang, kenging Alih Boleh
Beungeut; raray Rai; raras; wanda Wajah
Beurat Bobot Berat
Beureum Abang; rakta; abrit Merah
Beuti Cukulan; surah kependem Umbi
Bikang Wadon Betina
Bingung Keder Bingung
Binit Bibit Benih
Bisa; bisa; sanggup Ulih; olih; saged; aget; awéh; angsal Dapat
Bisul Wudun Bisul
Biwir; lambey Lambe Bibir
Boga Agem; milik; darben; drebe; duwé Milik
Bogoh Gandrung kapilayu Asmara
Bogoh; cinta Demen; tresna Cinta
Bohong, wadul Bodad; bohong Bohong
Boneka Golek Boneka
Bonteng Bonténg; timun Mentimun
Buah Woh Buah
Bujur Ailit Anus
Bulan Wulan; sasi Bulan
Bungsu Ruju Bungsu
Buruan Tritis; jogan Halaman
Buruh Kuli; bujang Buruh
Buruk Busuk; awuk, berek Busuk
Buruy Cebong Berudu
Cabe Rawit; jepun; ceplik; sabrang Cabai
Cageur; damang Mari; mantun; ari; beregas; bregas; mali; margi Sembuh
Cai Banyu; toya; tirta Air
Calana Celana; sroal Celana
Campur Racek; campur; cambur Campur
Cape, lungse Pegel; lempo Lelah
Caringin Weringin Beringin
Celaka; sial Celaka; blai; cilaka; musibah Celaka
Cicing Meneng Diam
Ciduh Idu Ludah
Coba; cobi Jajal; nyacak Coba
Cocog Esreg; ceceg; pas; klop Cocok
Cokot, bantun, candak Njukut Ambil
Cucuk Eri Duri
Cucunguk Keték Cecunguk
Cukup; cekap Pas; cukup; cekap; jugala Cukup
Dagang; jual Dagang; adol Dagang
Dahar, nega, tuang, emam Mangan; dahar; tengak; santap; tadhan; badhog; jablog; jelag; badheg Makan
Dalit; conggah Luket Akrab
Dapur; pawon Dapur; pawon Dapur
Datang; sumping Datang; teka; rawuh Datang
Dengdek Miring; teleng; nyenyeg; jomplang; doyong Miring
Denge; dangu Rungu; krungu Dengar
Deukeut; caket Parek; aparek; mara; caket Dekat
Deungeun sangu Lauh Lauk
Di Teng Di
Diuk; calik Ndodok Duduk
Donto; denok Montok Bahenol
Du’a Donga Do’a
Dugul Butak Botak
Duit; artos Duwit; yatra Uang
Dunungan Juragan; majikan; bandar; blembem Majikan
Eleh; kawon Kalah; kawon Kalah
Emban Dayang; emban Dayang
Embe Wedus Kambing
Embung, teu hayang Sungkan; ogah Enggan
Embung; alim Ora gelem; bli gelem Ogah
Endog Endog; tigan Telur
Enya; muhun Diyaken; diiyaaken Ia
Eukeur; pikeun Kanggo Bagi
Eunteung Kaca Cermin
Gagah; kasep Gagah; kasep Ganteng
Galudra Manuk garuda; paksi Garuda
Gampang; babari Gampang; gampil Gampang
Gancang; geuwat; enggal (lemes) Cepet; enggal; bante; gelis Cepat
Ganti; genti; gentos Ganti; genti; gentos; ganten Ganti
Gelut Gulet Duel
Gembul; rewog Soso; garanggam; solot Gembul
Gendut, kambuy Lemu; gendut Gembrot
Genep Genep; nenem Enam
Getek Keri Geli
Getih Getih; geti; rah Darah
Geulis Ayo Ayu
Geulis Ayu; bacik; hayu; denok; juwita; bateh; gembleng Cantik
Geuwat-geuwat; gancang-gancang; terburu-buru Gagian Segera
Goreng; butut; awon Blések; blesak Jelek
Guligah marudah Glingsikan; water Gelisah
Guludug Gélédék; gludug Guntur
Gumbira; bungah, bingah Seneng; bungah; bérag Gembira
Gurat Goret Garis
Hade, endah Molék Elok
Hamperu Emperu; kawaya Empedu
Hampura; hapunten Maap; aksana; apura; punten Maaf
Hanaang, halabhab Aus; ngelak; ngeli nginun Dahaga
Handap Endep Rendah
Hanyir Amis Amis
Hareudang, bayeungyang Sumub; nglekeb Gerah
Hareup; payun Muka; arep; harep; ajeng Depan
Hariwang; paur; risi Khawatir; watir Khawatir
Hariwang; selempang, Kuatir; sumelang Cemas
Haseup Kebul Asap
Hayam Sawung Ayam
Hayu Ayo Ayo
Henteu; teu Beli; emong Tidak
Herang Bening Jernih
Heureuy; banyol Guyon, moreg Canda
Hideung Ireng Hitam
Hipu Empuk; hampuk Empuk
Hirup Urip Hidup
Hitut; bobos Entut Kentut
Hordeng Ordéng; langsé Gorden
Hujan; banyu Hujan; jawoh Hujan
Huntu; waos Untu; waja Gigi
Hutang; sambetan Utang; nyilih Hutang
Ibak; adus; siram Adus; siram; dyus; adyus (s) Mandi
Ibun Hebun; ebun Embun
Ical; jual Dol; sadé Jual
Ieu Kién; iki Ini
Incu Putu Cucu
Indit Lunga; kesah Pergi
Indung; ema Ibu; mimi; éma; embok Ibu
Irit; gemi Irit Irit
Irung; pangambung Cungur; irung Hidung
Isin; abad Isin; wirang Malu
Istana, karaton Istana; keratin; setana Istana
Isuk; isukan Sukiki Besok
Isuk; isukan Sukiki; bénjing Esok
Itu Iku Itu
Itung Wilang Bilang
Kaprikornus; janten Dadi Jadi
Jaga; engke Mengko Kemudian
Jajaka Bujang Jejaka
Jajaluk; baramaen Tukang jajaluk; tukang baramaén Emis, mengemis
Jalan Dalam; marga Jalan
Jangkep, lengkep Genep; pas; jejeg Genap
Jero; lebet Jro; gen; jero; leget Dalam
Jeung; sareng Lan; kelawan; karo Dan
Jieun Gawe Buat
Jurig Memedi Dedemit
Kabogoh Demenan; bakalan Pacar
Kaler Lor Utara
Kaluar Metu; medal Keluar
Karembong Soder; seléndang Selendang
Kareseban Men Mensturasi
Karunya; watir Melas; kesian Iba
Kate Cébol; kutet; cérét Cebol
Katuhu Tengen Kanan
Katumbiri Plangi Pelangi
Kawasna, sigana Bokat Gerangan
Kedul Males; limuh; alumuh; kebluk Malas
Kejem Bengis Sadis
Kenca; kiwa Kiwé Kiri
Komo Apa maning Apalagi
Ku Karo; deng; dening Oleh
Kumaha Kepriben Bagaimana
Kuring; abdi; urang Isun; insun; ingsun; kula Aku
Labuh; murag; ragrag Tiba; timpluk; rigél Jatuh
Lada Pedes Pedas
Lain; sanes Dudu; sanes Bukan
Lalaunan bari totolonjongan Lendék; lémbon; alonalon Gontai
Lanceuk Kakang; aang Kakak
Lauk Iwak; ulam Ikan
Lega Amba; wilyar Lebar
Lemes Alus Halus
Letah Ilat Lidah
Letak, lamot Lamud, lamod Jilat
Leungit; ical Ilang Hilang
Leupas Ucul; copot; lepas Lepas
Leutik Cilik Kecil
Leuweung Alas Rimba
Liang; lombang Blumbang; bolongan; Lubang
Lindeuk Jinak, cumbu; lulut; Jinak
Lintuh Lemu; molek Gemuk
Loba teuing Kakehan Kebanyakan
Loba; seueur Akeh Banyak
Luhur Duwur Atas
Lungkawing; gurawés Curam Curam
Maneh; anjeun Sira; sliramu Kamu
Manehna; anjeuna Deweke Ia (beliau)
Maot, paeh, pupuh, tilar dunya Mati; ninggal; padhem Mati
Maranehna Dewéké; kabén; dewéké kabeh Mereka
Matih Jabat; mantep Ampuh
Mayit; layon Mayid; sirara; wangké; jenazah Mayat
Menta; nyungkeun Jaluk; tasi; atasi; laku; anuhun; nyuwun Minta
Merdika Merdéka, anacraya, Merdeka
Meureun; manawi Menawa; menawi Barangkali
Meureun; panginten Mungkin; mumkin; engko; mengko; bilih Mungkin
Milu; ngiring Mélu; gondél Ikut
Mimiti; ngawitan Lekas; tumadhan Mulai
Mojang, parawan, lajang Prawan Gadis
Munding Kebo Kerbau
Mung Amung; mung-mung Hanya
Murupuy Gerigis; grisik Gerimis
Naek Munggah; mundak Naik
Naon Punapa Apakah
Nepi; dugi Sampé; nganti Hingga
Ngadégdég; ngageter Gemeter Gemetar
Ngagolak Umeb Didih, mendidih
Ngalongok Ngiliki; niliki Jenguk, menjenguk
Ngan; wungkul; bae Baé; mawon; ugi; uga Saja
Ngeunah; raos Éca; énak; pelag Enak
Ngimpen, ngimpi Impi; swapana Mimpi
Ngomong Wicara Bicara
Ngora; anom Anom Belia
Nu naek gunung Wong kang munggahi gunung Pendaki
Nya; enya; muhun Ya; inggih Ya
Nyabut Lalat; dudut; cabut; babut Cabut, mencabut
Nyaeta Yaiku, upami Adalah
Nyaeta Yaiku Ialah
Nyaeta Yaiku; yakuen Yaitu
Nyaho Weruh; sumerep Tahu
Nyaram, nyarek, ngahulag Mblawéni; nglarang Larang, melarang
Nyere Lidi; sada; sapu sada Lidi
Nyeri; gering Lara; klara; lelara; gering Sakit
Nyumput Ngumpet Sembunyi
Ogo Aleman; ogo; bong Manja
Olohok Keder, blenger Bengong
Ombak; galura Gelombang; ombak Gelombang
Opat Papat; sekawan Empat
Oray Ulo; ula Ular
Osok; mindeng’ remen Tamolah; logika; sadakala; tanakadat Selalu
Pagawe Pagawe, padamel Pegawai
Pageto Mben Lusa
Pageuh; raket Kenceng Erat
Pamatuk Moncong Paruh
Panggih, tepang Temon; temu Jumpa
Panon; soca Mata; netra Mata
Panonpoe Srengéngé Matahari
Parahu Prau Biduk
Pare Pari Padi
Pasir Giri Bukit
Patalimarga Lalu-lintas Lalu lintas
Pelem Gurih Gurih
Peso Lading Pisau
Pigeu; pireu Pego; begu Bisu
Poe Jemur; ngepe; mepe Jemur
Poe; dinten Dina Hari
Poek Peteng Gelap
Putra; anak Bocah Anak
Rada Agak; pantes-pantese; rada Agak
Ramo; rema Jeriji Jari
Rampang reumpeung Grogi; gemeter Grogi
Rangu, uduh Renyah Renyah
Reuneuh; ngandung; ngandeg Meteng; bobot; ngandeg Bunting
Reungit Lamuk Nyamuk
Rineh; salse Nyanté Santai
Riwuh; paciweuh teu puguh Kacau; tak yakin Galau
Rurusuhan; gagancangan Gagé-gagé; terburu-buru Gegas, bergegas-gegas
Sababaraha Pirang-pirang Beberapa
Sabaraha Pira Berapa
Saeutik; sakedik Setitik Dikit, sedikit
Saeutik; sakedik Secomot; secimit; setitik; sakutek; semantra Sedikit
Saha Sapa Siapa
Salaku Penaka; pinaka; misalé Sebagai
Salamet; wilujeng Slamet; basuki; rahajeng; rahayu; hayu Selamat
Salapan Sanga; nawa Sembilan
Salempay; carecet Crécét Saputangan
Salesma Pilek Flu
Sangu Sega Nasi
Sarande Léndé; séndér Sandar
Sarua; sami Sama; sami; pada Sama
Sasalad Wabah Wabah
Satuju, cocog Akur; wawuh Akur
Sawah; serang Sawah; bengkok; sawa Sawah
Sejen Wong lia Asing
Seungit Wangi Harum
Sia (kasar); maneh; anjeun Panjenengan Anda
Sieun; miris Wedi Gentar
Siki Wrijil Biji
Siwur Cibuk; canting; siwur Gayung
Soang Banyak Angsa
Sobat Karib; sobat; batur Sahabat
Sora Muni; swara Bunyi
Suka; senang; gumbira Lunga; kesah Ria
Surat; serat Surat; serat; layang Surat
Susuguh Jabur Semah
Tadi Mau Tadi
Taktak Bau Bahu
Tanpadaksa Cidra; cidera; tatu Cacat
Tarang, taar Batuk; jidat Dahi
Tepi; nepi; dugi Teka; sampé Sampai
Tétéla; écés; jelas Gamblang; jelas; terang Gamblang
Teuas Atos; akas; keras; alot Keras
Tilu Telu Tiga
Timburu Cemburu, betarepan irsya Cemburu
Tina; ti Sekoning; sing; saking Dari
Tungtung Ujung; pinggir; buntas Ujung
Tutung Geseng Gosong
Ubar; landong Obat; tamba Obat
Ulah; entong Aja Jangan
Upami, lamun Yen Apabila
Urang Isun Kami
Urut, tilas Tilas Bekas
Useup Pancing Kail
Uyah Uyah; sarem Garam
Waktu; wanci Saat; wanci; bara; kien Saat
Walungan, wahangan Kali Sungai
Wani Wani Berani
Wawuh Kenal; tepang Kenal

Baca juga: Kamus Bahasa Sunda – Indonesia Lengkap

Sumber: Kamus Indonesia – Sunda – Cirebon, Balai Bahasa Jawa Barat, Badan Pengembangan Bahasa & Perbukuan, Kementerian Pendidikan & Kebudayaan.

Demikianlah, praktis-mudahan kamus bahasa Sunda – Cirebon – Indonesia ini bermanfaat.

  √ Ngaran Patempatan atau Nama-nama Tempat Bahasa Sunda