close

√ Arti dan Contoh Kecap Rundayan

wargamasyarakat.org, Salam Haneut! Dalam percakapan sehari-hari kita banyak mengucapkan kecap rundayan. Dengan belajar bahan ini kita mampu membedakan mana kecap asal (kata dasar), mana kecap rundayan.

Kecap rundayan nyaeta kecap asal anu geus dirarangkenan. Artinya kata dasar yg telah ditambah imbuhan. Rarangken atau imbuhan bahasa Sunda terbagi 4; yakni rarangken hareup, rarangken tengah, rarangken tukang, & rarangken barung.

Dengan adanya rarangken maka satu buah kata dasar mampu bermetamorfosis puluhan bahkan sampai ratusan kata.

Rarangken hareup, imbuhan awalan atau afiks yaitu imbuhan yg disertakan di permulaan kata dasar. Yang tergolong rarangken hareup yaitu n-, di-, ka-, pa-, pi-, barang-, silih-, ti-, ba-, ting-, pada-, sing-, si-, sang-, para-, & per-.

Rarangken tengah, sisipan atau infiks yakni imbuhan yg disisipkan di tengah kata dasar. Contohnya –ar-, -um-, -in-.

Rarangkaen tukang, akhiran atau sufiks yaitu imbuhan yg disimpan di final kata dasar. Contohnya –an, -eun, -keun, -na.

Rarangken barung, yakni imbuhan yg digunakan berbarengan di awal & diakhir. Jika salah satu imbuhannya dibuang, maka kata itu jadi tak mempunyai arti. Rarangken barung antara lain: ka–an, pa–an, pang–keun, pi–eun, pika-, pika–eun, sa–eun.

Contoh kecap rundayan atau kata berimbuhan basa Sunda

Kecap Rundayan Rarangken + Kata Dasar Artinya
Nulis n + tulis Menulis
Maca n + baca (dibaca m) Membaca
Didahar di + dahar Dimakan
Kainum ka + inum Terminum
Papanggih pa + panggih Bertemu
Pituduh pi + tuduh Petunjuk
Baranggawe barang + gawe Bekerja
Silihbere silih + bere Saling memberi
Tikunclung ti + kunclung Tercebur
Bajoang ba + joang Bajoang
Tinggorowok ting + gorowok Pada teriak
Padadaek pada + daek Sama-sama mau
Singcikikik sing + cikikik Para tertawa
Sibeungeut si + beungeut Membasuh muka
Sanghareup sang + hareup Keadaan menghadap
Parasaderek para + saderek Saudara-saudara
Perlambang per + lambang Yang menjadi lambang
Arasup asup + ar Masuklah (jamak)
Pinanggih panggih + in Bertemu
Lumampah lampah + um Berjalan
Sakolaan sakola + an Sekolahan
Maneheun maneh + eun Giliranmu
Hijikeun hiji + eun Satukan
Salakina salaki + na Suaminya
Kabeneran ka + bener + an Kebetulan
Padumukan pa + dumuk + an Tempat tinggal
Pangmawakeun pang + bawa + keun Tolong bawain
Pibekeleun pi + bekel + eun Untuk jadi bekal
Pikanyaah pika + nyaah Simkuringngi
Pikawatieun pika + watir + eun Menghawatirkan
Saurangeun sa + urang + eun Hanya untuk seorang

Itulah arti kecap rundayan & pola-contohnya. Pembahasan lebih lengkap mengenai rarangken & fungsinya akan ditulis pada artikel terpisah. Semoga berguna.

  √ Fungsi dan 15 Contoh Rarangken Pika-