close

√ 25 Nasihat Bahasa Sunda Buhun untuk Anak dan Artinya

wargamasyarakat.org, Salam Haneut! Di artikel ini simkuringakan membuatkan beberapa pesan tersirat basa Sunda buhun untuk anak laki-laki & wanita.

Dalam nasihat, pepatah atau pepeling Sunda buhun umumnya suka ujang, jalu, nyai, kasep, geulis & anaking. Ujang yakni kata panggilan untuk anak laki-laki, nyai untuk anak perempuan. Kasep artinya tampan, geulis artinya cantik.

Kata anaking berasal dr kata anak & aing, disatukan jadi anaking artinya anakku. Sama halnya dgn kata cekeng, asalnya dr kata ceuk aing artinya kata saya.

Berikut ini acuan hikmah bahasa Sunda buhun untuk anak & artinya:

  1. Jalu anaking! jung gera paluruh elmu panemu jampe pamake, jig gera indit milari pangarti kanu masagi, bral gera miang nyiar luang jeung pangalaman kanu jembar ku pangabisa. Artinya Nak! pergilah cari ilmu pengetahuan & pengalaman pada ahlinya.
  2. Jalu anaking! kade omat hirup ulah kamalinaan teuing jeung tong ngarempak papagon sabab kuring anu ngancik dina kurung hidep teh bakal pinanggih jeung balitungan. Artinya Nak! hidup jangan terlena/berlebihan & jangan melanggar hukum sebab diri/ruh yg ada dlm jasadmu akan dimintai pertanggungjawaban.
  3. Jang! hirup mah ulah hayang dipikarunya ku batur kapan aran-aran jalma pikarunyaeun mah kumaha. Tapi hidep sing mandiri, kudu bisa nulung kanu butuh, nalang kanu sukar. Artinya, Nak! hidup jangan mau dikasihani. Tapi ananda harus berdikari, mesti mampu menolong orang yg membutuhkan & kesusahan.
  4. Jang! lamun hayang diaku umat Kangjeng Rosul kudu niru sunahna. Ulah ukur ngaku-ngaku umatna tetapi laku teu luyu lampah teu nyunah. Artinya, nak! jikalau mau diaku umat Nabi Muhammad SAW harus menggandakan sunnahnya. Jangan hanya mengaku-ngaku umat Nabi tetapi perbuatanmu tak sesuai sunnah.
  5. Ujang kasep, nyai geulis anaking! kade mun nyarita ulah handap lanyap tetapi sing hade gogog hade tagog. Ajen diri urang teh kumaha ceuk laku lampah urang. Artinya, nak! jika bicara jangan halus tapi menyakitkan, namun harus baik perkataan & baik pula penampilan. Harga diri kita tergantung perilaku/perbuatan kita sendiri.
  6. Jang! kade ulah ngababukeun kanu jadi indung, di mana hidep nyandang pangkat ulah marentah kanu jadi bapa. Artinya, nak! jangan menimbulkan ibu bapamu sebagai pembantu.
  7. Ujang, nyai anaking! suprih pangarti sing masagi, hontal harapan sing tinekanan. Lamun hidep manggih karerepet ulah mopo memeh nanggung. Artinya, nak! tuntut ilmu hingga jadi mahir, gapai cinta-cita hingga terealisasi. Jika ananda nemu kesulitan, jangan menyerah sebelum mencoba.
  8. Jang! kade ulah talobeh, salilana kudu berhati-hati jeung boga pikir rangkepan. Aya paribasa kabeureuyan mah tara ku cucuk munding. Artinya, nak! hati-hati jangan ceroboh/teledor, selamanya harus tetap berhati-hati & berpikir matang.
  9. Jang! ulah cara ka kembang malati, kudu cara ka picung. Ngalajur napsu mah batan seubeuh kalah tutup umur. Artinya, nak! ke istri jangan cepat bosan, namun mesti sayang selamanya.
  10. Nyai! Kade bageur ulah ngijing sila bengkok sinembah ti salaki kaulaan ulah dek baha ngarah hirup pinanggih bagja. Artinya, nak! jangan berkhianat pada suami. Layani jangan melawan supaya hidupmu bahagia.
  11. Jang, Nyi! kudu getol diajar ngaji ti leuleutik, sakola ti bubudak. Jaga lamun geus kurang pandai sagala teu bisa bakal ngarasa kaduhung, hayang diajar abad jeung teu kasiwer ku pagawean. Artinya, nak! harus bersungguh-sungguh berguru mengaji & sekolah mumpung masih kecil, nanti jikalau sudah dewasa tak bisa-apa apa akan menyesal. Mau belajar malu & sibuk oleh pekerjaan.
  12. Jang! hirup teh teu mudah, teu sakur nu dipikahayang bakal kasorang. Kudu loba kasabaran, daek ngalakonan, jeung tong petot-petot ngado’a kanu Maha Kawasa. Artinya, nak! hidup ini tak mudah, tak semua harapan bisa tercapai. Harus tabah, mau bekerja/berproses, & tak henti-hentinya berdo’a pada Tuhan Yang Maha Kuasa.
  13. Jang, Nyai! di mana pinanggih jeung peurih ulah rek aral subaha. Anggurmah peureuh eta kapeurih teh sing nepika jadi peurah. Artinya, nak! tatkala menemukan kesulitan jangan mengeluh. Tempa dirimu supaya kepedihan menjadi kekuatan, kebahagiaan.
  14. Jang! Jalma mah tungkul daerah kaluluputan, tanggah kawasan kelelepatan, sok rajeun euna ku owah gingsir. Sing dalit jeung kiyai, nyobat jeung ulama ngarah dimana salah aya nu ngageuing. Artinya, nak! insan itu daerah salah & lupa, kadang pula berganti. Tidak boleh jauh dr kyai & ulama supaya tatkala ananda salah ada yg menasihati.
  15. Jang, Nyi! pibanda ku hidep bagbagan agama ngarah salamet dunya aherat. Artinya, nak! belajarlah ilmu agama supaya selamat dunia & akhirat.
  16. Jang, nyi! omat teuing jeung dulur kudu akur, jeung tatangga ulah pagirang-girang tampian. Kudu sabilulungan, runtut raut sauyunan. Artinya, nak! dgn saudara mesti rukun, dgn tetangga tak boleh berselisih. Harus kompak & hening.
  17. Jang, nyi! ulah nganyerikeun batur. Samemeh nyiwit batur teh ciwit heula awak sorangan, lamun ku hidep karasa nyeri tangtu batur oge sarua. Artinya, nak! jangan menyakiti orang lain. Sebelum menyakiti orang lain, rasakan dahulu oleh diri sendiri.
  18. Jang! adil teh teu indungan teu bapaan teu dulur-dulur acan. Poma hidep ulah cueut kanu hideung ponteng kanu koneng dina nangtukeun bener jeung adil. Artinya, adil itu buta tak peduli siapapun maka jamu jangan memihak dlm menegakkan keadilan & kebenaran.
  19. Jalu, nyai anaking! gera talungtik ku hidep. Saha urang, keur di mana urang, jeung rek kamana balik ngarah hirup teu lali kana purwadaksi. Artinya, nak! carilah dlm dirimu. Siapa kita, sedang di mana, & akan kembali ke mana. Agar hidup tak lupa asal seruan.
  20. Jang! di mana hideup diperih pati dipentes gawe ku agama jeung nagara, kudu gancang singkil leungeun baju kenca katuhu tetapi kudu sepi pamrih rame ing gawe. Artinya, kapanpun ananda diharapkan oleh agama & negara, mesti gesit tapi tak boleh pamrih.
  21. Jang, nyi! ulah laer biwir, ulah saomong-omongna lamun lain omongkeuneunnana. Saur kudu diukur bisi matak nyentug ka batur. Artinya, nak! jangan mengatakan hal-hal yg tak pantas dibilang. Perkataan mesti dipikirkan supaya tak menyinggung orang lain.
  22. Anaking! ulah waka suka seuri lamun can panggih jeung jati diri. Artinya, nak! jangan dulu suka cita sebelum ketemu dgn jati diri.
  23. Anaking! hirup mah tara bagja salawasna, tara bingung saumur-umur. Lamun keur bagja ulah poho kanu kawasa, lamun keur resah ulah kufur. Artinya, hidup tak selamanya senang & tak selamanya sulit. Kalau sedang senang jangan lupa syukur, jikalau sukar jangan sampai kufur.
  24. Anaking! sing bear budi, someah hade ka semah turta ngajaga tata titi duduga peryoga. Artinya, nak! mesti ramah, pandai mempertahankan adat & tatakrama.
  25. Barudak! sarakan gera bebenah, gunung ulah diganggu, leuweung ulah diteureuy. Lamun gunung dugul leuweung euweuh, hirup manusa balangsak. Artinya kampung benahi, gunung jangan diganggu, hutan jangan dikonsumsi (ditebang). Jika gunung gundul hutan hilang, hidup insan akan sengsara.

Baca juga: 27 Koleksi Pepatah Sunda Kolot Baheula

Itulah 25 pepatah atau hikmah bahasa Sunda buhun untuk anak & artinya. Semoga berfaedah.

  √ Bahasa Sunda Sehari-hari Tentang Cinta